Wat begon als een plan voor een boekje werd een plan voor onderwijs over Ameland, op Ameland. En een beetje in het Amelands, want daar gaat het niet goed mee.
De tweeling Tim en Tamara uit Amsterdam gaat elke zomer op vakantie naar Ameland. Daar gaan ze op avontuur en horen ze verhalen over vroeger van Opa Sippelaar, die kapitein is geweest. Zij zijn de hoofdpersonen in het lesprogramma Op avontuur op Ameland, dat nu proefdraait op de Kardinaal De Jongschool in Nes en na de zomervakantie op alle eilander scholen gegeven wordt. Als ‘heemkunde’- het vervangende vak voor Fries op school in gebieden waar geen Fries gesproken wordt. Zoals op Ameland.
Op avontuur op Ameland begon als plan voor een boekje over het eiland, van schoolmeester Peter Kienstra (hij geeft les aan de jongste groepen op de Kardinaal de Jongschool in Nes) en verpleegkundige Joke Mosterman-van Doorn. Zij schreef jeugdboekjes met steeds een zeehond op een van de eilanden als centraal figuur. Dat boek kwam niet van de grond, maar na aansporing van Streekwurk (het provinciale bureau voor plattelandsontwikkeling) werd het een lesprogramma. Ameland is een van de Friese gemeenten waar Fries op school niet verplicht is, en in plaats daarvan kan een vak ‘heemkunde’ gegeven worden.
Onlangs bleek uit een onderzoekje op de Burgemeester Walda Scholengemeenschap, de eilander instelling voor voortgezet onderwijs, dat leerlingen onderling steeds minder Amelands spreken. ..De helft van de leerlingen is denk ik niet op Ameland geboren’’, verklaart Joke Mosterman. In het lesprogramma is ook aandacht voor het dialect, bij elke les zit een lijst met een stuk of twintig Amelander woorden of termen.,,Er gaat veel verloren als we het Amelands niet overeind zouden houden’’, vindt Mosterman. ,,Het verandert hier al heel snel".